Veelgestelde vragen over reanimeren
We hebben alle veelgestelde vragen over reanimeren hier voor je verzameld. Heb je een vraag die hier niet tussen staat? Stel jouw vraag aan ons via info@reanimatieraad.nl.
Mag ik als niet-zorgprofessional (leek) stoppen met reanimeren als ik tijdens een reanimatie een niet reanimeren verklaring vind?
Ja, dat mag, maar hoeft niet. Een bijzondere situatie doet zich voor als een niet-reanimeren verklaring of penning wordt getoond of een niet-reanimeren penning zichtbaar wordt gedurende de periode dat leekhulpverleners de reanimatie al uitvoeren, bijvoorbeeld tijdens het aansluiten van een Automatische Externe Defibrillator. Er is onder deze omstandigheid geen verplichting de reanimatiepoging te stoppen omdat deze plicht uitsluitend geldt voor professionele hulpverleners (zie Hoofdstuk II.3) op grond van de Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst. Het staat de leek vrij de reanimatie voort te zetten dan wel te staken.
Wanneer een slachtoffer gedurende 10 seconden 1 keer ademhaalt, is er dan sprake van een normale ademhaling?
Nee, wanneer een slachtoffer bewusteloos is (niet reageert op aanspraken en aanschudden) dient de ademhaling gedurende maximaal 10 seconden gecontroleerd te worden. Daarbij dient de hulpverlener te beoordelen of sprake is van een normale ademhaling. In de richtlijnen worden geen absolute getallen genoemd over de minimale of maximale frequentie van een normale ademhaling. Wanneer sprake is van een normale ademhaling zouden in 10 seconden toch tenminste wel 2-3 ademhalingen zijn vastgesteld. Altijd geldt: ga bij twijfel uit van een niet-normale ademhaling.
Waarom wordt bij een kind dat het bewustzijn verliest als gevolg van een verslikking begonnen met 5 beademingen waar bij een volwassenen wordt begonnen met 30 borstcompressies?
Eenduidigheid in uitvoering
Voor het optimaal herinneren van de vaardigheden, is het belangrijk dat er zoveel mogelijk eenduidigheid zit in de uitvoering. Bij volwassenen wordt daarom aangesloten op de wijze waarop ook basale reanimatie wordt uitgevoerd bij een slachtoffer met circulatiestoornissen. Bij kinderen is bij verslikking zuurstof belangrijker, en wordt gestart met vijf beademingen om daarna aan te sluiten op de basale reanimatie bij circulatiestoornissen.
Voor cursisten die een PBLS opleiding hebben gevolgd is dit zelfs volledig conform de door hun geleerde basale reanimatie bij circulatiestoornissen.
Waarom dien ik bij voorkeur te alarmeren met een mobiele telefoon?
Snelheid
In veel gevallen is een mobiele telefoon binnen handbereik. Essentie is om in het geval van een reanimatie zo snel mogelijk te starten met reanimeren. Bij het alarmeren met een mobiele telefoon kan men dan snel alarmeren en bij het slachtoffer blijven. Wanneer een vaste telefoon dichterbij is, kan men uiteraard beter alarmeren met de vaste telefoon.
Hoe moet je de ademhaling controleren bij een slachtoffer in zijligging?
Wanneer een slachtoffer in zijligging ligt, moet je tenminste elke minuut de ademhaling controleren. Dit doe je door middel van kijken, luisteren en voelen. Daarvoor zijn verschillende technieken. Belangrijk is dat de hulpverlener overtuigd is dat het slachtoffer een normale ademhaling heeft.
Bij twijfel moet het slachtoffer opnieuw op de rug gelegd worden om de ademhaling te controleren. Hanteer altijd het principe: kijken, luisteren en voelen.
Wanneer moet bij een verslikking 112 worden gealarmeerd? Is er daarbij verschil tussen kinderen en volwassenen?
Bij de minste twijfel
Zie de NRR- en ERC richtlijnen ‘Verslikking’ verschillen op dit punt. Dit verschil is geen bewuste keus, maar een gevolg van het feit dat verschillende expertgroepen zich met de richtlijnen bezig hielden. Het is altijd moeilijk de ernst van een verslikking in te schatten. Bij de minste twijfel, of het nu om een kind gaat of om een volwassene, moet dan ook direct 112 worden gebeld voor professionele hulp. Dit kan dus ook al het geval zijn voor het optreden van bewustzijnsverlies. Trouwens, ieder slachtoffer moet door een arts onderzocht worden. Het inschakelen van professionele hulp is dus nooit een onnodige handeling.
Mag de hulpverlener tijdens een reanimatie stoppen als het slachtoffer beweegt of gaat ademen?
Nee, in de praktijk gebeurt het regelmatig dat een reanimatie onterecht wordt gestaakt omdat hulpverleners menen dat het slachtoffer beweegt of normaal gaat ademen. Het gebeurt zelden dat een slachtoffer voor de komst van professionele hulpverleners weer bij kennis is en normaal ademt. Als de AED een schok heeft gegeven, moet men dan ook direct doorgaan met borstcompressies. Dus zonder controle van de ademhaling. Mocht het slachtoffer tijdens de reanimatie toch spontaan (gaan) bewegen, zijn ogen openen en normaal gaan ademen ( alle drie!), leg het slachtoffer dan in de zijligging
Dient men de ritmecheck te doen met een geladen defibrillator?
Ja, de NRR heeft net zoals veel andere landen in Europa duidelijk stelling genomen over dit (knel)punt. In Nederland wordt de ritmecheck met geladen defibrillator gedaan. Hierover is ook al studie gedaan die heeft aangetoond dat daarbij de borstcompressie minimaal wordt onderbroken zonder dat dit ten koste gaat van de veiligheid.
N.B. De richtlijnen spreekt zich op dit punt ook niet expliciet uit dat bij de ritmecheck de borstcompressies wel of niet moet worden onderbroken. Het is wel vaak in een aantal vertaalde ALS-boeken gekomen, echter dit zijn afgeleiden van de werkelijke richtlijnen.
De NRR en HOK geven een andere beschrijving van de positie van de vuist bij de Heimlichmanoeuvre. Welke is de juiste?
Beiden, de NRR geeft aan dat de hulpverlener achter het slachtoffer moet gaan staan en de vuist moet plaatsen op het “bovenste deel van de buik”. Het Oranje Kruis geeft als positie voor de vuist “tussen de navel en het borstbeen”. Andere organisaties geven als positie voor de vuist “onder het borstbeen”. Al deze omschrijvingen hebben dezelfde intentie, de vuist net onder het middenrif te plaatsen, dus net onder de longen.
Mag ik een serie van 30 borstcompressies onderbreken om de AED aan te sluiten?
Ja, op het moment dat de AED aankomt, dient de hulpverlener deze direct aan te sluiten op het slachtoffer. De borstcompressies dienen daarbij zo min mogelijk onderbroken te worden. In de meeste gevallen kan het plakken van de elektroden tegelijk plaatsvinden met het geven van borstcompressies.
Is een niet reanimeren tatoeage rechtsgeldig?
Ja, de wet zegt in principe dat een wilsverklaring in woorden moet zijn uitgedrukt en aan de persoon te herleiden moet zijn. In het geval van een tatoeage is het beschreven en heeft u de persoon in kwestie voor u dus mag dit gerespecteerd worden.
Moet ik echt ook beademingen geven, of zijn alleen borstcompressies voldoende?
Soms ziet men ertegen op om mond-op-mondbeademing te geven, vooral bij een onbekend slachtoffer. Dierstudies hebben aangetoond dat basale reanimatie zonder beademing effectief is in de eerste paar minuten bij een circulatiestilstand die niet is veroorzaakt door verdrinking, verstikking of verslikking.
Als de luchtweg open is, kunnen de agonale ademhaling (gasping) en de borstcompressies voor enige luchtuitwisseling zorgen. Uit die studies blijkt ook dat basale reanimatie zonder beademing in 2 tot 4 minuten leidt tot uitputting van de zuurstofreserves. Er zijn wetenschappelijke onderzoeken bij mensen die suggereren dat basale reanimatie met en zonder beademing gelijkwaardig zijn, maar deze onderzoeken hebben geen sterke bewijskracht. Borstcompressies in combinatie met beademing blijft daarom de methode bij uitstek voor reanimatie door de getrainde hulpverleners en wordt altijd toegepast door hulpverleners die dit hebben geleerd in het reanimatieonderwijs.
Welk tempo hou ik aan voor het geven van borstcompressies?
Voor het uitvoeren van een reanimatie is het juiste tempo van het geven van borstcompressies belangrijk. Het geven van borstcompressies doe je in een tempo van 100 – 120 keer per minuut. Er zijn verschillende manieren om het juiste tempo vast te houden. Veel AED’s zijn uitgerust met een metronoom. Door geluidssignalen van de AED is het voor de hulpverlener mogelijk het juiste tempo aan te houden.
Bij welke leeftijd ligt de grens voor toepassing van de PBLS (baby-kinderreanimatie)?
De richtlijnen voor reanimatie van kinderen geldt tot jongeren het uiterlijk hebben van een volwassene
Waarom spreken jullie over een circulatiestilstand in plaats van een hartstilstand?
Er zijn meerdere ritmestoornissen waarbij de circulatie gestopt is waarbij het hart elektrisch niet stilstaat.
Moet ik eerst de mond controleren en eventueel leegmaken?
Nee. Als de borstkas niet omhoog komt bij een beademing onderneemt u de volgende stappen:
- Inspecteer de mond van het slachtoffer en verwijder zichtbare luchtwegbelemmering.
- Controleer of u de hoofdkantel-kinliftmethode goed uitvoert.
- Geef niet meer dan 2 beademingen per keer en ga onmiddellijk door met 30 borstcompressies.
Als een tweede hulpverlener aanwezig is, los elkaar dan elke 2 minuten af, om vermoeidheid te voorkomen. Onderbreek bij het aflossen de borstcompressies zo kort mogelijk.
Wat moet ik doen als het slachtoffer een kind is?
Hetzelfde algoritme als voor een volwassen slachtoffer kan worden gebruikt.
Mag ik reanimeren als het slachtoffer op bed ligt?
Het slachtoffer moet op een harde ondergrond liggen.
Als iemand roept dat hij/zij familie is en niet wil dat persoon wordt gereanimeerd wat moet ik dan doen?
Een eenduidig antwoord hierop is moeilijk te geven. Belangrijk hierbij is de eerste stap, eigen veiligheid. Komt deze in gedrang zou u kunnen stoppen. Aangezien het slachtoffer het niet eenduidig heeft geregistreerd kunt u ook doorgaan met de reanimatie.
Wat moet ik doen als ik een niet reanimeren verklaring vind en welke verklaringen zijn rechtsgeldig?
Een bijzondere situatie doet zich voor als een niet-reanimeren verklaring, een “niet reanimeren” tatoeage of penning wordt getoond of een niet-reanimerenpenning zichtbaar wordt gedurende de periode dat leekhulpverleners de reanimatie al uitvoeren, b.v. tijdens het aansluiten van een AED.
Er is onder deze omstandigheid geen verplichting de reanimatiepoging te stoppen omdat deze plicht uitsluitend geldt voor professionele hulpverleners (zie hoofdstuk II.3) op grond van de Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst. Het staat de leek vrij de reanimatie voort te zetten dan wel te staken.
Wat is agonale ademhaling (gasping) precies?
Gasping is een reflex van het lichaam als reactie op een laag zuurstofgehalte in de hersenen. Gasping kan er op allerlei manieren uit zien. Dat hangt ook een beetje af van hoe lang de circulatiestilstand al duurt. Het wordt vaak beschreven als een schokkende, onregelmatige en/of luid snurkende ademhalingsbeweging. Ook kan iemand lijken te happen naar lucht als een vis op het droge. Al deze vormen worden vaak verward met een normale ademhaling. Het is daarom goed om hiervoor dit filmpje te bekijken, zodat je het verschil kunt herkennen.
Moet je de kleding verwijderen om borstcompressies te geven?
Nee, verlies daar geen tijd mee. Dat komt pas aan de orde als de AED moet worden aangesloten en dat gaat dan veel makkelijker met de schaar die bij de AED zit. Mogelijk heeft een slachtoffer een dikke jas aan, waardoor je niet goed kan zien en voelen waar je precies de borstcompressies moet geven. Deze kun je wel open maken als dat niet teveel tijd kost.
Wat is een professionele hulpverlener?
Professionele hulpverleners zijn hulpverleners die geneeskundige zorg leveren volgens de wet BIG. Bij een reanimatie zijn de professionele hulpverleners vaak de ambulanceverpleegkundige of de arts die ter plekke is.
Is de LifeVac opgenomen in onze richtlijnen reanimatie?
Nee, de LifeVac is niet opgenomen in onze richtlijnen reanimatie. Het huidige bewijs is te zwak om gebruik al aan te bevelen. Meer onderzoek rondom deze apparaten is wenselijk, voordat het gebruik opgenomen wordt in de richtlijnen van de NRR.
De NRR neemt over het algemeen nooit een standpunt in over een specifiek merk hulpmiddel. Zo ook niet over de LifeVac.
Dit soort apparaten in algemene zin (Anti-verstikkings apparaten) is ook al onderwerp van discussie bij de Eerste Hulp. Zij hebben deze apparaten ook nog niet opgenomen in de actuele Nederlandse Richtlijnen Eerste Hulp (pdf, 344 kB)
Drie-schok strategie
Een drie-schok strategie dient te worden toegepast bij patiënten waarbij de circulatiestilstand
plaatsvindt bij:
• Witnessed en gemonitord arrest
• Schokbaar ritme
• Defibrillator onmiddellijk beschikbaar
Er is sprake van een gemonitord witnessed arrest als:
Het arrest plaatsvindt in een ruimte waar de organisatie zo is ingericht dat direct gedefibrilleerd kan worden. Dat wil niet zeggen dat de patiënt aan de defibrillator moet liggen, maar de organisatie moet zo ingericht zijn dat dit direct mogelijk is. Voorbeelden zijn IC, CCU, Hartkatheterisatiekamer, SEH, OK en AMBU.
Als de patiënt niet aan de defibrillator ligt, kan BLS gestart worden tot de patiënt is aangesloten op de defibrillator. 1e doel blijft zo snel mogelijk defibrilleren. Aanwezige personen moeten kunnen defibrilleren.